مجازات شروع به قتل
مجازات قاتل عمد
اگر عمل فردی منجر به گرفتن ادامه حیات یک انسان شود در اصطلاح فقه قتل صورت گرفته است و مقتول دیگر در قید حیات نیست. قتل به دو دسته غیر عمد و قتل عمد تقسیم بندی شده و از لحاظ قانون مجازات اسلامی سه نوع خطای محض، شبه عمد و عمد است که در قانون مجازاتی برای آنها در نظر گرفته شده است. اقدام کردن به قتل اگر به قتل هم منجر نشود مجازات دارد و شخص به جرم شروع به قتل مرتکب شده است.
ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی در تعریف قتل عمد توضیح داده است اگر قاتل درست با هدف کشتن فردی دست به این عمل بزند به جرم قتل عمد مرتکب شده است حتی اگر نتیجه این اقدام به مرگ طرف یا گروه مقابل منجر نشود باز اقدام به قتل عمد صورت گرفته است.
در موردی فرد قصد کشتن فرد دیگری را ندارد و عمل او نیز کشنده نیست به طور مثال شخصی در هنگام شکار به اشتباه فردی را مورد هدف قرار می دهد یا یک پزشک بر اثر خطای پزشکی جان بیماری را می گیرد چنین مواردی بر اساس ماده 291 قانون مجازات اسلامی قتل شبه عمد هستند. یا در قتل خطای محض مقتول بطور ناگهانی در مسیر مرگ بواسطه قاتل قرار گرفته است.
قتل غیر عمد نیز ترکیبی از قتل خطای محض و قتل شبه عمد است که به دلیل نبود مهارت یا سهل انگاری یا رعایت نکردن قوانین اتفاق می افتد. تصادف رانندگی جزو جرایم غیر عمد محسوب می شود و بر اساس ماده 714 قانون مجازات اگر راننده به علت رعایت نکردن قوانین رانندگی یا بی توجهی و سهل انگاری حادثه رانندگی بوجود بیاورد و در این حادثه فرد یا افرادی را بکشد به 6 ماه تا 3 سال حبس و پرداخت دیه محکوم می شود. اما در قتل غیر عمد به غیر از تصادفات رانندگی بر اساس ماده 616 قانون مجازات بخش تعزیرات مجرم به یک تا سه سال حبس و پرداخت دیه محکوم می شود.
طبق آنچه که در قانون و شرع آمده است مجازات قتل عمد قصاص نفس است و در صورتی که شرایط قانونی لازم وجود داشته باشد و اولیای دم مقتول بخواهند قاتل قصاص خواهد شد. اگر اولیای دم بجای قصاص طلب دیه نمایند قاتل باید ظرف یکسال قمری دیه را پرداخت و از لحاظ قانونی به سه تا 10 سال به خاطر جرم قتل محکوم خواهد شد.
مجازات شروع به قتل
فردی می خواهد فرد یا افرادی را به قتل برساند و کار را شروع کند اما بدون اراده به نتیجه نمیرسد بر اساس ماده 613 قانون مجازات اسلامی این فرد به دلیل اینکه اقدام به قتل را انجام داده است به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می شود. همانطور که به آن اشاره شد برای جرم شروع به قتل عمدی باید بدون اراده توقف صورت پذیرفته باشد.
ذکر یک مثال فهم این ماده قانونی را راحت تر می کند به عنوان مثال فردی با چاقو به کسی حمله می کند و به جای ضربه زدن به قلب او به بازوی او ضربه وارد می کند در چنین حالتی فرد جدا از مجازات جرح عمدی به مجازات شروع به قتل عمدی نیز محکوم می شود. یا اگر شخصی بخواهد با اسلحه بخواهد به سمت فرد دیگری شلیک کند اما به هر علت غیر ارادی نتواند به هدف بزند به جرم شروع به قتل عمد محکوم می شود.
اگر شروع به جرم قتل عمدی به کسی آسیبی وارد کند مجرم باید دیه جراحاتی که وارد کرده است را بپردازد اما اگر فرد شروع به قتل کرده باشد اما به نتیجه نرسد و آسیبی هم به کسی وارد نکرده باشد تنها به شش ماه الی سه سال محکوم خواهد شد.
اما شخصی بدون قصد قتل با یک جسم ضربه ای سنگین به سر شخص دیگری وارد می کند و فرد مجروح دارای جراحات زیادی می شود اما قبل از اینکه فوت کند توسط پزشکان نجات پیدا می کند در این حالت جرم شروع به قتل شامل ضارب نمی شود بلکه این فرد متهم به ضرب و جرح عمدی می شود. این در حالی است اگر پزشکان به موقع اقدام نمی کردند مجروح فوت می کرد و ضارب دچار قتل عمدی می شد.
فردی به بیماری ایدز مبتلا است و با اطلاع از اینکه به این بیماری کشنده مبتلا است با فرد دیگری رابطه جنسی برقرار می کند در چنین حالتی چون فرد مبتلا به قصد قتل چنین کاری را انجام نداده است محکوم به جرم شروع به قتل عمد نشده است اما اگر بعدا آن شخص به علت مبتلا شدن به بیماری ایدز از دنیا برود فردی که اقدام به چنین کاری کرده متهم به قتل خواهد شد و بر اساس ماده ۲۰۶ قانون مجازات اسلامي مجازات خواهد شد.
جرم شروع به قتل جنبه کیفری دارد و شاکی می تواند دادخواست خود را تقدیم دادسرا نماید. دادستان پرونده را به بازپرس ارجاع می دهد و اگر شاکی ادله و مدارک کافی داشته باشد بازپرس تحقیقات را آغاز و در جریان روند پرونده نیز از ضابطان استفاده می کند. بعد از تکمیل تحقیقات پرونده با صدور کیفرخواست توسط دادستان به دادگاه کیفری 2 ارجاع داده می شود.
مجازات شروع به قتل (1)
معاونت در شروع به قتل
باید در ابتدا تعریفی از معاون جرم داشته باشیم که طبق ماده 126 قانون مجازات اسلامی هر فردی وقوع جرم را آسان کند، هر شخصی ابزار جرم را تهیه یا بسازد و هر فردی که کسی دیگر را به انجام جرمی تهدید، تحریک، ترغیب یا تطمیع کند معاون جرم شناخته می شود.
ترغیب کردن در برخی از موارد خود جرم است مانند تشویق کردن افراد به فساد و فحشاء و تشویق کردن اشخاص به پیوستن به محاربین نمونه های از ترغیب هستند که جرم محسوب می شود.
معاونت در شروع به قتل مجازات دارد و فردی که در شروع به جرم به فرد دیگری کمک می کند به دو تا سه سال و همچنین تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم می شود. چنانچه معاونت در قتل اقدام به تهیه اسلحه برای مجرم کرده باشد جدا از مجازات معاونت شروع به قتل جرائمی از جمله تهیه و حمل اسلحه را نیز انجام داده که مجازات جداگانه ای دارد. اگر مباشر از ابزاری که معاون تهیه کرده است در حین ارتکاب جرم استفاده نکند معاون مجازات نمی شود.
معاونت در جرایم غیر عمدی ممکن نیست چون فردی که مرتکب جرم غیر عمدی شده است اصلا قصد و هدف انجام چنین کاری را نداشته و ناخواسته جرم اتفاق افتاده است. از آنجا که عمدی وجود ندارد تا با عمد در معاونت تطبیق پیدا کند بنابراین معاونت در جرایم غیر عمد ممکن نیست.
مقاله های مرتبط:
