حساب دوران وکالت
بر اساس قانون حساب دوران وکالت مربوط به وکالت نامه ای است که موکل به وکیل یا شخص دیگری می دهد. بر اساس قانون مدنی ماده ۶۵۶ وکالت نامه عقدی می باشد که بر اساس آن یک از طرفین یک نفر دیگر را برای انجام امورات قانونی خود تعیین می کند. پس وکالت هم چیزی شبیه سایر قراردادها از جمله قرارداد اجاره، قرارداد بیع و … می باشد. هر قراردادی که در بین افراد تهیه و تنظیم می شود آثار مختلفی به دنبال دارد. به طور مثال در قرارداد بیع انتقال مالکیت از شخص فروشنده به شخص خریدار صورت می گیرد. و در مورد دیگر مانند قرارداد اجاره که فرد موجر منافع مال خود را برای یک مدت مقرر شده در اختیار شخص مستاجر قرار می دهد. پس به صورت کلی عقد وکالت یک اثر اصلی به اسم نیابت به دنبال دارد و بر اساس آن موکل شخص دیگری را برای انجام کارهای خود وکیل می کند و ادامه روند پیگیری بر عهده وکیل می باشد.
منظور از حساب دوران وکالت چیست؟
حساب دوران وکالت به دریافتی ها و پرداختی های اطلاق می شود که توسط وکیل در دوران وکالت وصول می شود و این دریافتی حق موکل هستند و باید وکیل تمام آن ها را با صورتحسابی دقیق به موکل تحویل دهد و چنانچه این کار را انجام ندهد مرتکب تخلف شده است و موکل می تواند با تنظیم دادخواستی از مراجع قانونی این تخلفات را پیگیری کند.
به طور قطع مانند هر قرارداد دیگری وکالت هم نیاز به رضایت و اعلام آمادگی از هر دو طرف دارد و بر اساس ماده ۶۵۷ قانون مدنی تنها با اراده یک نفر وکیل یا موکل وکالت انجام نمی شود.
اگر برای اقدامات خاصی وکیل انتخاب می شود باید علاوه بر گزارش هایی که در مورد خدمات ارائه می دهد باید زمانی که مبلغی بابت وکالت دریافت کرده باشد آن را نیز به موکل خود اعلام کند و پرداخت نماید. حال اگر وکیل از اعلام و پرداخت آن خودداری کند موکل می تواند در مرحله اول از طریق اظهارنامه و پس از آن از طریق دادخواست حساب زمان وکالت را وکیل بخواهد.
برای انجام این درخواست ها شما باید از قبل برای وکالت خود یک سند عادی یا رسمی را با حضور چندین شاهد تنظیم کرده باشید. برخی از افراد با تصور اینکه وکالت نیازی به این اسناد ندارد کلا چنین کاری انجام نمی دهند و بعدها که در روند پرونده به مشکل برمی خورند نمی توانند از طریق مراجع قانونی بررسی ها و پیگیری های لازم را انجام دهند. پس جدای از تمام این ها از زمان عقد قرارداد وکالت به صرف تراضی و توافق وکیل و موکل، دوران وکالت وکیل شروع می شود و وجود عقدنامه کتبی برای اختلافات احتمالی لازم است و با ارائه دادن یک نسخه به وکیل و یک نسخه به موکل روند وکالت را قانونی پیش می برند.
برخی از مراجع زمانی که در حساب دوران وکالت مشکلی پیش بیاید سند عادی انعقاد وکالت را برای پیگیری قبول می کنند. اما برخی دیگر وکالت منعقد شده با سند عادی را قبول ندارند. پس به این نکته همواره توجه کنید که انعقاد سند در دفتر اسناد رسمی معتبرتر و بهتر است.
موارد قانونی حساب دوران وکالت
به طور کلی موارد قانونی برای حساب دوران وکالت در قانون مدنی به صورت صریح و واضح بیان شده و جدای از آن چندین قانون مهم برای وکالت و دوران وکالت مقرر کرده است. در حوزه دادن وکالت به شخص دیگر موکل از همان ابتدای کار می تواند حیطه وظایف و اختیارات وکیل را مشخص کند تا بعدها در خصوص حد و حدود اختیارات مشکلی پیش نیاید. حتی در نحوه تنظیم قرارداد وکالت موارد ریز و درشتی در خصوص شیوه ی عقد قرارداد و نحوه انجام امورات موکل وجود دارد که آگاهی از تنظیم آن ها می تواند مشکلات احتمالی در آینده را کاهش دهد.
حال در ماده ۶۶۸ قانون مدنی در خصوص حساب زمان وکالت مقرر شده است: که وکیل موظف است حساب زمان وکالت خود را به موکل تحویل دهد و اگر در روند پرونده چیزی را به جای موکل دریافت کرده است آن را به او تحویل دهد.
طبق این ماده اگر در وصول وجه دریافتی اشتباهی رخ داده باشد می تواند با پیگیری های لازم درست و غلط بودن دریافتی ها را انجام داد و پس از روشن شدن آن ها، اگر مورد دریافتی مربوط به موکل نباشد ملزم است که به صاحب اصلی آن را تحویل دهد.
در برخی از موارد موکل به وکیل اعتماد کامل دارد و او را از ارائه صورتحساب معاف می کند و مقرر می کند که نتایج به دست آمده از طرف وکیل را کاملا قبول می کند. در اینکه وکیل از لحاظ قانونی ملزم باشد که حساب مدت وکالت را ارائه کند اجباری وجود ندارد و قانونگذار در تنظیم روابط وکیل و موکل اصل را بر توافق طرفین گذاشته است. وکلایی که امین منافع موکل خود هستند با توافق طرفین می توانند از ارائه صورتحساب و ریز دریافتی ها و پرداختی ها معاف شوند. اما طبق ماده ۶۶۷ قانون مدنی وکیل باید تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب قرائن و عرف و عادت داخل اختیار او است تجاوز نکند.
زمانی هم وکیل در دوران وکالت خود عملی انجام دهد که موجب خسارت وارد شدن به موکل شود ملزم است که تمام این خسارت را جبران کند.
نکات مهم در خصوص حساب دوران وکالت
در برخی موارد حساب دوران وکالت مربوط به زمانی است که وکیل در فروش یک ملک یا زمین وکالت دارد و در مورد میزان و قیمت معامله اختیار تام دارد و هیچ شرط و شروطی در وکالت نامه قید نشده است در این شرایط وکیل موظف است قیمت واقعی مورد معامله را به وکیل با اخذ رسید کتبی بدهد نه اینکه قیمت اداره اسناد را بدهد.
زمانی که وکیل برای فروش یک مورد مشخص تعیین می شود موکل حق اخذ مبلغ بیش از مبلغ معامله را ندارد یا اینکه حق ندارد مبلغ روز ملک یا مبلغی بابت حساب دوران تصدی را از وکیل مطالبه نماید.
براساس ماده ۶۶۹ قانون مدنی، زمانی که برای انجام یک امر دو یا چند وکیل معین می شوند هیچ کدام نمی تواند بدون دیگری در امر دخالت کنند مگر در شرایطی که مستقلا وکالت داشته باشند و بتوانند امر خاص را به تنهایی انجام دهند.
مقالات مرتبط:
