سلب حضانت فرزند
امروزه اگر به دادگاهای حل اختلاف سری بزنید خواهید دید که مسئله‌ی حضانت فرزندان مسئله‌ای بااهمیتی تلقی می‌شود. حضانت به معنای حمایت و مراقبت از کودکی است که به سن بلوغ نرسیده باشد. مسئله‌ی حضانت فرزند در زمان فوت یکی از والدین و یا طلاق پدر و مادر مطرح می‌شود. شخصی که حضانت فرزند را بر عهده دارد باید صلاحیت‌های لازم را دارا باشد در غیر این صورت با تشخیص عدم صلاحیت فرد، حضانت فرزند از وی سلب می‌شود. به نظر شما سلب حضانت فرزند چه شرایطی دارد؟ پدر یا مادری که مدعی عدم صلاحیت فرد مقابل است، می‌تواند از طریق ادعای خود حضانت فرزند را از طرف مقابل سلب کند. ما در این مقاله به طور مفصل درباره این موضوع و مسائل قانونی مطرح شده بحث خواهیم کرد.
همانطور که گفته شد حضانت فرزند پس از فوت یا جدایی والدین توسط قانون‌گذار به یکی از والدین یا اقوام فرد داده می‌شود اما در برخی از موارد دیده شده است که شخص عهده دار حضانت، به دلیل وارد کردن صدمات روحی و جسمی به فرزند، صلاحیت حضانت فرزند را نداشته و در این صورت قانون‌گذار به دلیل انحطاط اخلاقی والدین و عدم مواظبت از فرزند، حضانت را از شخص عهده‌دار سلب می‌کند.
مصادیق قانونی سلب حضانت فرزند
بر اساس ماده‌ی 1173 قانون مدنی مصوب در سال 1376، اگر انحطاط اخلاقی مادر یا پدر یا عدم مواظبت شخص عهده دار حضانت از فرزند ثابت شود و تربیت اخلاقی یا سلامت جسمانی طفل در خطر باشد، آنگاه محکمه می‌تواند حضانت فرزند را به نزدیکان طفل یا قیم او بسپارد. طبق این ماده دادگاه در این شرایط می‌تواند حضانت فرزند را از مادر یا پدر سلب کرده و به دیگری واگذار کند.
سلب حضانت فرزند (2)
حضانت فرزندان در سنین مختلف
قبل هفت سالگی: مطابق با قانون مدنی حضانت فرزندان دختر و پسر تا سن 7 سالگی با مادر می‌باشد مگر این که پدر یا مادر توافق دیگری داشته باشند. پدر حق جدا کردن کودک زیر 7 سال از مادر را ندارد مگر این که با دلیل موجه قانونی عدم صلاحیت مادر را به دادگاه ثابت کند.
بعد از هفت سالگی: حضانت فرزند دختر و پسر پس از هفت سالگی به پدر واگذار می‌شود مگر این که پدر و مادر توافق دیگری داشته باشند. مطابق با قانون پس از هفت سالگی حضانت فرزند با پدر است اما اگر مادر عدم صلاحیت پدر را به دادگاه ثابت کند، دادگاه مطابق با مصلحت کودک تصمیم می‌گیرد که حضانت او با چه کسی است. قانون معیاری درباره این مسئله تعیین نشده است اما در تشخیص فرد دارای صلاحیت برای نگهداری از کودک معمولا سلامت روحی و جسمی کودک و همچنین نحوه تربیت کودک ملاک است. اگر عدم صلاحیت والدین یعنی هم مادر و هم پدر اثبات شود، دادگاه ممکن است حضانت فرزند را به شخصی غیر از مادر و پدر که مدعی واگذار کردن حضانت است، واگذار کند.
بعد از سن بلوغ: همانطور که گفته شد ارائه حق حضانت توسط دادگاه و سلب آن تا قبل از سن بلوغ می‌باشد سن بلوغ برای دختران 9 سال قمری و برای پسران 15 سال قمری می‌باشد. پس از این سن فرزند خودش تعیین می‌کند که می‌خواهد با پدر زندگی کند یا مادر.
همچنین باید بدانید که پدر یا مادری که حضانت فرزند را ندارند، طبق قانون می‌توانند با فرزند ملاقات داشته باشند. که این ملاقات نیز شرایط خاص خود را دارد.
زمان و مکان ملاقات معمولا توسط خود والدین مشخص شده و در حکم دادگاه نیز ذکر می‌شود. اما اگر والدین قادر به توافق نباشند، دادگاه زمان و مکان ملاقات را تعیین خواهد کرد. از دیگر قوانینی که در رابطه با حضانت فرزند وجود دارد این است که شخص دارای حضانت نمی‌تواند شهر محل زندگی کودک را تغییر دهد مگر این که در شرایط ضروری، از دادگاه اجازه بگیرد. به عنوان مثال اگر پدر و مادر هر دو در تهران زندگی می‌کنند، شخص عهده‌دار حضانت نمی‌تواند شهر محل زندگی کودک را تغییر دهد. همچنین لازم به ذکر است که اگر شخص دارای حضانت نمی‌تواند از ملاقات فرد مقابل با فرزندش جلوگیری کند و اگر چنین باشد شخص مقابل می‌تواند از طریق قانون اقدام کند.
اگر شخص عهده‌دار حضانت مانع از اجرای حکم شود، آنگاه دادگاه او را ملزم به اجرای حکم (نظیر پس دادن فرزند) می‌کند و اگر شخص مقاومت کند، دادگاه او را به حبس تا زمانی که حکم اجرا شود محکوم می‌کند.
سلب حضانت فرزند (3)
شرایط سلب حضانت فرزند
حال که با مسئله‌ی سلب حضانت فرزند به صورت کلی آشنا شدیم ممکن است این سوال در ذهنتان ایجاد شود که انحطاط اخلاقی والدین چه مصادیقی دارد؟ در ادامه مطابق با ماده 1173 قانون مدنی چند مورد از مصادیق انحطاط اخلاقی والدین و عدم مواظبت از طفل ذکر شده است.
سوء استفاده از فرزند و اجبار کردن او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی نظیر قاچاق، فحشا، فساد و تکدی گری
ضرب و جرح و تکرار آن فراتر از حد متعارف
ابتلا والدین به بیماری‌های اعصاب و روان مطابق با تشخیص پزشک قانونی
اشتهار به فحشا و فساد اخلاقی
سوء رفتار یا سوء معاشرت فرد
اعتیاد به مواد مخدر یا الکل
مراحل سلب حضانت فرزند
پدری یا مادری که ادعا می‌کند شخص مقابل دارای صلاحیت نیست، می‌تواند درخواست سلب حضانت را به دادگاه ارائه دهد و برای ادعای خود دلایل قابل قبولی برای دادگاه ارائه دهد.
اگر پدر یا مادر ادعا کند که طرف مقابل کودک را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد، یا باید آثار ضرب مشهود باشد و یا شاهد داشته باشد.
در صورت فوت مادر یا پدر، حضانت فرزند به یکی از والدینی که در قید حیات است، می‌باشد. اما اگر هم پدر و هم مادر فوت کرده باشند و یا اگر هر دو صلاحیت نداشته باشند، حضانت فرزند به یکی بستگان او که درخواست واگذاری حضانت را داشته باشد، واگذار خواهد شد.
در پایان امیدواریم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. کارشناسان حقوقی پارسا آماده‌ی ارائه مشاوره به شما عزیزان می‌باشند همچنین شما می‌توانید سوالات خود پیرامون موضوع سلب حضانت فرزند را در بخش کامنت با ما در میان بگذارید.
