چگونه فسخ قرارداد کنیم؟
چگونه فسخ قرارداد کنیم؟
فسخ قرارداد چیست؟ فسخ قرارداد به چه معنی است؟ شرایط فسخ قرارداد چیست؟ چگونه می توان نسبت به فسخ قرارداد اقدام کرد؟ شرایط فسخ قرارداد از نظر قانون چیست؟ مهم ترین نکات مربوط به فسخ قرارداد چیست؟ بهترین روش برای فسخ قرارداد چیست؟ آیا در هر صورت امکان فسخ قرارداد وجود دارد؟ فسخ قرارداد چه زمانی کارایی دارد؟ شرایط فسخ قرارداد در شرع چیست؟ کارکرد یک وکیل پایه یک دادگستری در خصوص فسخ قرارداد چیست؟ عناصر مهم در خصوص فسخ قرارداد چیست؟ چه زمانی امکان فسخ قرارداد وجود دارد؟ انواع فسخ قرارداد کدام ها هستند؟ کدام نهاد در خصوص فسخ قرارداد رای صادر می کند؟ آیا امکان فسخ قرارداد به صورت خودسرانه وجود دارد؟
فسخ قرارداد یکی از شرایط چهارگانه ای است که بر اساس آن امکان انحلال قرارداد لازم ایجاد می شود. فسخ قرارداد در حالتی ایجاد می شود که یکی از طرفین قرارداد یا شخص ثالث اجازه انحلال قرارداد را به صورت یک طرفه و قانونی پیدا می کند. در این حالت نیازی به رضایت طرف مقابل وجود ندارد. این شرایط می تواند به صورت از پیش تعیین شده توسط قانون باشد و یا این که توسط طرفین مشخص شود. به شرایطی که امکان فسخ قرارداد را ایجاد می کند، خیارات گفته می شود.
ما در این مقاله به دنبال این هستیم که بدانیم چگونه می توانیم نسبت به فسخ یک قرارداد اقدام کنیم. این مسئله زمانی اهمیت خودش را بهتر نشان می دهد که بدانیم قراردادهای لازم مانند قرارداد بیع یا اجاره غیر قابل انحلال هستند، مگر این که یکی از چهار حالت ابطال قرارداد، انفساخ قرارداد، فسخ قرارداد یا اقاله اتفاق بیفتد. بنابراین فسخ قرارداد یکی از معدود مسیرهایی است که اجازه انحلال قرارداد را به یکی از طرفین یا شخص ثالث می دهد. حال ما در ادامه این مسئله را مورد بررسی قرار می دهیم و با مهم ترین شرایط فسخ قرارداد یا همان خیارات آشنا خواهیم شد. در ادامه با ما همراه باشید.
فسخ قرارداد بر اساس مفاهیم
فسخ قرارداد را زمانی می توانیم مورد بررسی قرار دهیم که ابتدا مفاهیم مربوط به آن را به درستی بشناسیم. در واقع ما باید بدانیم انواع قرارداد از نظر قانونی چیست و فسخ دقیقا به چه معنی است؟ همچنین شناخت تفاوت فسخ و انفساخ می تواند در فهم این مسئله به ما کمک کند.
هر وکیل حقوقی به خوبی می داند قراردادها در قانون ایران به دو دسته لازم و جایز تقسیم می شود. قراردادهای جایز به قراردادهایی گفته می شود که امکان انحلال آن توسط هر کدام از طرفین و بدون رضایت طرف مقابل امکان پذیر خواهد بود. بنابراین هیچ شرط قانونی برای این انحلال وجود ندارد. به طور مثال در قرارداد وکالت، موکل می تواند در هر موقعیت زمانی یا مکانی وکیل را عزل کند.
اما در مقابل، قراردادهای لازم به قراردادهایی گفته می شود که امکان انحلال آن در هر صورت وجود ندارد. در واقع این قراردادها غیر قابل انحلال خوانده می شود، مگر این که یکی از حالت های چهارگانه گفته شده در بالا ایجاد شود. یکی از این حالت ها فسخ قرارداد است. فسخ اجازه ای است که یکی از طرفین یا شخص ثالث بر اساس بروز شرایطی مشخص امکان انحلال قرارداد را پیدا می کند.
توجه داشته باشید که فسخ قدرت انحلال قرارداد را در اختیار فرد قرار می دهد و تا زمانی که فرد از این قدرت استفاده نکند قرارداد منحل محسوب نمی شود. این در حالتی است که انفساخ بر اساس شرایطی ایجاد می شود که باعث می شود قرارداد به صورت خودکار منحل شود و در اختیار هیچ کدام یک از طرفین نباشد. این مهم ترین نکته است که باید در این جا به آن توجه داشته باشید.
مسئله مهم دیگری که باید بدانید این است که برخی از این شرایط یا همان خیارات دارای زمان و مهلت قانونی هستند که به خیارات فوری شهرت دارند. یعنی فرد به محض مطلع شدن از بروز خیار باید نسبت به انحلال قرارداد اقدام کند، اطلاع وی و عدم انحلال قرارداد به معنای از دست رفتن قدرت فسخ و پایدار ماندن قرارداد است. حال در ادامه به صورت کلی با انواع خیارات آشنا خواهیم شد.
انواع خیارات و آثار فسخ قرارداد
اولین مسئله ای که هر وکیل حقوقی تهران یا شهرستان به خوبی می داند این است که برخی از خیارات به صورت عام برای تمامی قراردادهای لازم تعریف شده و برخی دیگر به صورت اختصاصی برای یک نوع قرارداد مورد استفاده قرار می گیرد. به طور مثال خیار شرط برای تمامی قراردادهای لازم و خیار مجلس برای قرارداد بیع مورد استفاده قرار می گیرد.
شما به کمک یک وکیل یا یک مشاور می توانید انواع این خیارات را بشناسید و از آن ها استفاده کنید. به طور مثال خیار مجلس به حالتی گفته می شود که بعد از انعقاد قرارداد بیع تا زمانی که طرفین در مجلس حضور دارند امکان فسخ و انحلال قرارداد را خواهند داشت.
خیار شرط نیز به شرایطی گفته می شود که در صورت ذکر در قرارداد هر کدام از طرفین می تواند در مدت مشخص شده نسبت به انحلال قرارداد اقدام کند. به طور مثال گفته می شود که این قرارداد بعد از سه روز قطعی خواهد شد. این سه روز تحت عنوان خیار شرط شناخته می شود. اگر در این مدت هر کدام از طرفین بدون دلیل قرارداد را منحل کند گفته می شود که قرارداد فسخ شده است.
نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که ممکن است طرفین در قرارداد شرایطی را مشخص کرده باشند که در صورت عدم حصول آن شرایط یا بروز آن، امکان فسخ قرارداد برای یکی از طرفین ایجاد شود. نکته مهمی که باید بدانید این است که سلب استفاده از تمامی خیارات برای طرفین قرارداد امکان پذیر است. همچنین آثار فسخ قرارداد بدین شکل است که تا زمان انحلال قرارداد، شرایط قرارداد اجرایی شده و نتایج آن تا لحظه فسخ مورد قبول قانون است.
نکته پایانی که باید توجه داشته باشید این است که در صورتی که شرایط فسخ قرارداد ایجاد شود و طرفین در این خصوص توافق داشته باشند، نیازی به دستور دادگاه نیست. اما اگر طرف مقابل نسبت به این شرایط تمکین نکند، می توان نسبت به ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی اقدام کرد.
