شرایط صدور حکم حجر
صدور حکم حجر به معنی مانع دخالت فرد محجور در امور غیر مالی و به اخص امور مالی خود است که به دلیل ضعف دماغی فرد محجور چنین وضعیت حقوقی ایجاد خواهد شد. در این مقاله به بررسی جوانب و شرایط نحوه صدور حکم حجر خواهیم پرداخت. بازم است قبل از به تعریف حجر و محجور بپردازیم.
حجر چیست و محجور کیست؟
حجر به معنی منع و بازداشتن کسی از تصرف در اموال خود است و محجور کسی است که منع خواهد شد. این افراد به دلیل سن و سال کم و زیر ۱۸ سال و نرسیدن به سن بلوغ و همچنین به دلایلی چون سفیه و یا مجنون بودن محجور خوانده می شوند. مطابق قانون اساسی سرپرست این افراد مسئولیت تصمیم گیری در مورد امور مالی و غیر مالی را خواهد داشت. سرپرست نخست افراد محجور پدر است. پس از پدر پدربزرگ و ولی قهری و قیم خواهد بود. در شرایط خاصی برای جلوگیری از سواستفاده دیگران از این افراد و یا تصمیمات نادرست آنان که منجر به از بین رفتن اموال آنها می شود افراد نزدیک به آنها اقدام به اخذ حکم حجر خواهند کرد. سرپرست نهایی افراد محجور پس از صدور این حکم مانع از سواستفاده و از بین رفتن اموال آنان می شود. لازم است قبل از اقدام به درخواست صدور حکم افراد خواهان باید حجر افراد مد نظر را به دادگاه ثابت نماید. در صورت اثبات محجور بودن این افراد دادگاه اقدام به صدور حکم خواهد نمود. لازم است به نحوه اثبات این امر را در این متن داشته باشیم.
نحوه اثبات حجر بودن افراد محجور
چند راه برای اثبات محجور بودن افراد وجود دارد که سریع ترین راه مراجعه به پزشک قانونی است. پس از دریافت نامه از پزشکی قانونی و ارائه آن به دادگاه قاضی بر محجور بودن افراد حکم صادر می کند.
از دیگر راه ای اثبات ارائه مدارکی که نشان دهنده حجر بودن افراد باشد همچنین شهادت شاهدین نیز در محضر دادگاه از راه اثبات خواهد بود. رسیدگی به امور افراد محجور بر عهده دادگاه عمومی می باشد اما در خصوص صدور حکم حجر افراد مختص به دادگاه خانواده می باشد که زیر مجموعه همان دادگاه عمومی است. همچنین لازم به ذکر است که اداره سرپرستی افراد محجور وظیفه نصب سرپرست و یا عزل او و نظارت بر اموری که مربوط به افراد محجور است، می باشد. این اداره موظف است تا بر رفتار افراد سرپرست افراد محجور نظارت داشته باشد و هر سال او را به این اداره فراخوانده تا از وی گزارش گرفته شود تا اموال افراد محجور حیف و میل نشود. حال پس از دانستن این موارد مهم است تا با شرایط و نحوه صدور این حکم آشنا شویم. تا پایان مقاله همراه ما بمانید.
شرایط صدور حکم حجر (1)
شرایط صدور حکم حجر کدام است؟
خب با بیانات فوق روشن است که شرط صدور حکم حجر اثبات محجور بودن افراد در دادگاه است. گفته شد افراد محجور افرادی هستند که دارای شرایطی خاصی باشند که در ماده قانونی ۱۲۰۷ به آن اشاره شده است ویژگی این افراد به شرح زیر را داشته باشند؛
افراد صغیر؛ افرادی که به سن قانونی ۱۸ سال شمسی نرسیده باشند افراد صغیر هستند که این افراد به دو دسته افراد صغیر ممیز و غیر ممیز تقسیم می شوند. منظور از افراد صغیر ممیز افراد صغیر هستند که قدرت درک و تمیز نیستند و افراد صغیر غیر ممیز افرادی هستند که دارای قدرت فکر و درک هستند. دختران بالای نه سال و پسران بالای پانزده سال (سن بلوغ شرعی ) افراد صغیر محسوب نمی شوند.
افراد غیر رشید یا سفیه؛ افراد غیر رشید افراد زیر ۱۸ سال کما اینکه در برخی از امور غیر مالی خود توانای مداخله داشته باشد اما در امور مالی قطعا تا پایان ۱۸ سالگی امکان ندارد همچنین افرادی هستند که عقل معاش ندارند.
افراد مجنون؛ مطابق قانون افرادی دارای اختلال روانی و اعصاب باشند. جنون در هر درجه ای که اثبات شود مجنون است. جنون یا دائمی است و یا ادواری گاهی سالم و گاهی دارای جنون باشد.
افرادی که جزو گروه های فوق هستند افراد محجوری هستند که شرط صدور حکم مربوط به حجر به این موارد بستگی دارد لازم به یادآوری است که اثبات محجور بودن افراد از دیگر شرایط صدور حکم می باشد. در متن زیر به نحوه صدور این حکم می پردازیم.
نحوه صدور حکم حجر
پس از رعایت شروط اصلی صدور حکم حجر باز هم نیاز است به نحوه صدور این حکم از مراجع مربوطه بپردازیم. افرادی که دادخواست صدور این حکم را به دادگاه ارائه می دهند همزمان خواستار سرپرستی و یا قیم بودن خود را نیز می باشند. زمانی که ادله و مدارک قابل قبول به دادستان ارائه داده شود مرجع رسیدگی نیز پس از دریافت دادخواست و بررسی تمامی شواهد ارائه شده حکم را صادر می نماید. مدارک شامل؛ گواهی پزشکی قانونی و شهادت شهود و تحقیقات محلی و سایر ادله و مدارک است. صدور حکم به معنی ممانعت از تصرف و مداخله افراد محجور در امور مالی و غیر مالی می باشد. این حکم حتی برای افراد فوت شده نیز قابل دریافت است. زمانی افراد اقدام به اخذ این حکم می نمایند که افراد قبل از فوت قرارداد یا معامله ای نامتعارف انجام داده است و یا معامله انجام شده باعث ضرر و زیان به ورثه شده باشد. در این صورت با در دست داشتن مدارکی مانند مجنون یا سفیه بودن افراد اقدام به اخذ حکم حجر کرد تا معامله انجام شده لغو گردد پس برای افراد فوت شده نیز می توان چنین حکمی را اخذ و اجرا نمود.
لازم به ذکر است پس از صدور این حکم چنانچه افراد محجور از محجوریت خارج شوند به سن قانونی برسند و یا با مصرف دارو و درمان های مداوم درک و قوه تمیز آنان درمان شود، می توانند به دادگاه دادخواست ابطال این حکم شوند. یا به اینکه به حکم مربوطه معترض شوند البته که باید عدم حجر خود را به دادگاه از راه های مختلف اثبات نماید.
در نهایت پس از صدور چنین حکمی آثار آن شامل ممنوعیت فرد محجور در مداخله امور مالی و غیر مالی خود می باشد نصب قیم و فروش اموال محجور یا تصرف در آن به تصمیم قیم و با اجازه دادستان می باشد.
