وکالت در طلاق
وکالت در طلاق چیست؟
طلاق یکی از شیوه های انحلال نکاح است که انجام آن در اختیار شوهر قرار دارد. هنگام جاری ساختن صیغه ازدواج یا پس از آن شوهر می تواند وکالت در طلاق را به همسر خود یا شخص دیگری واگذار کند. با به دست آوردن وکالت در طلاق، زوجه می تواند به نمایندگی از شوهر در مراجع قضایی حضور یافته و مبادرت به اجرای طلاق نماید. در ادامه این نوشتار به بررسی شیوه اعطای وکالت در طلاق و اجرای آن در دادگاه خانواده خواهیم پرداخت.
وکالت در طلاق چگونه اعطا می شود؟
در حال حاضر وکالت در طلاق معمولاً هنگام ازدواج و در دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق به زوجه اعطا می شود. در اینجا باید خاطر نشان شد که در حالت عادی وکالت یک عقد جایز است. یعنی هر کدام از طرفین می توانند در زمان دلخواه از این عقد خارج شوند. اما در مورد وکالت های بلاعزل داستان فرق می کند. مطابق با قانون مدنی اگر عقد وکالت به عنوان شرط ضمن عقد نکاح مورد توافق زوجین قرار گیرد، شوهر دیگر حق عزل نخواهد داشت. در واقع وکالت در طلاق یک نوع وکالت بلاعزل است. یعنی پس از اعطای آن، شوهر دیگر نمی توانند عنوان وکیل را از زوجه سلب کند.
زوجین ممکن است پس از ازدواج و در طول زندگی مشترک به دفترخانه ثبت اسناد رسمی مراجعه کرده و شوهر وکالت در طلاق را به زوجه اعطا کند. به طور کلی از نظر زمانی محدودیتی برای تنظیم وکالتنامه طلاق وجود ندارد. در ادامه شیوه رسیدگی به دعوای طلاق در دادگاه خانواده و اجرای صیغه طلاق در دفاتر طلاق را مورد بررسی قرار می دهیم.
شیوه طرح دعوای طلاق در دادگاه خانواده
زنی که وکالت در طلاق به صورت بلاعزل دارد، برای طلاق گرفتن باید در دادگاه خانواده دادخواست طلاق مطرح کند. بر اساس قانون حمایت خانواده انجام هرگونه طلاق و جدایی بین زن و شوهر مستلزم صدور گواهی عدم امکان سازش توسط دادگاه خانواده است. برای انجام این کار باید دادخواست تنظیم کرد. توصیه می شود پیش از تنظیم دادخواست طلاق و ارسال آن به دادگاه خانواده با یک یا چند نفر وکیل دادگستری متخصص در امور خانوادگی مشاوره حقوقی داشته باشید. رسیدگی به دادخواست طلاق علاوه بر پرداخت هزینه دادرسی منوط به این است که مندرجات زیر در دادخواست وجود داشته باشد:
نام، نام خانوادگی و سایر مشخصات مربوط به خواهان؛ خواهان کسی است که دعوای طلاق به درخواست او شروع می شود. در موضوع مورد بحث ما خواهان زوجه می باشد که دارای وکالت بلاعزل در طلاق است.
نام، نام، خانوادگی و سایر مشخصات مربوط به خوانده؛ خوانده دعوای طلاق نیز در موضوع مورد بحث ما شوهر است.
موضوع دعوی؛ نکته مهم دیگری که باید در دادخواست طلاق قید شود، موضوع دعوی می باشد. رسیدگی به دعوای طلاق در دادگاه خانواده مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است. چنانچه ثابت شود خواهان توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه دادرسی را ندارد به استناد ماده 5 قانون حمایت خانواده می تواند با طرح دعوای اعسار، از پرداخت هزینه دادرسی به صورت موقت معاف شود.
دلایل و منضمات؛ یکی دیگر از موضوعات مهمی که باید در دادخواست طلاق ذکر شود، دلایل و منضمات است. به طور کلی خواهان باید هر سند یا مدرکی که موجب اثبات ادعای او در دادگاه می شود را در این بخش از دادخواست بنویسد. سند قباله ازدواج، وکالتنامه طلاق بلاعزل و … از جمله مهمترین دلایل دعوای طلاق به شمار می روند.
شیوه رسیدگی به دعوای طلاق در دادگاه خانواده
پس از ارسال دادخواست و پیوست های آن به دادگاه خانواده، مدیر دفتر شعبه ابتدا پرونده را از حیث تکمیل بودن دادخواست بررسی می کند. اگر دادخواست کامل نباشد، یعنی اطلاعات مندرج در آن به درستی ذکر نشده باشد، قرار رفع نقص توسط مدیر دفتر دادگاه صادر شده و به خواهان و وکیل او ابلاغ می شود. پس از ابلاغ قرار رفع نقص، خواهان 10 روز فرصت دارد تا نقایص موجود در پرونده را برطرف کند. پس از تکمیل شدن دادخواست، پرونده به نظر قاضی شعبه می رسد. با دستور قاضی شعبه وقت رسیدگی تعیین شده و به طرفین و وکلای آنان ابلاغ می شود.
پس از تشکیل جلسه دادرسی و حضور طرفین، دادگاه دعوای طلاق را مورد بررسی قرار می دهد. محتویات پرونده را بررسی کرده و قرار های مورد نیاز مثل قرار تحقیق محلی و قرار کارشناسی را صادر می کند. دادگاه خانواده ابتدا تلاش می کند تا میان زوجین صلح و آشتی برقرار کند. از همین رو غیر از موارد طلاق توافقی، دادگاه خانواده، زوجین را برای سازش به مراکز مشاوره زیر نظر قوه قضاییه ارجاع می دهند. در صورتی که اقدامات دادگاه برای صلح میان زوجین کارساز نباشد، نهایتاً گواهی عدم امکان سازش صادر شده و به متقاضی تحویل می گردد.
از زمان صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجه سه ماه فرصت دارد تا در یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق حضور پیدا نماید. اگر شوهر نیز حضور پیدا کند، صیغه طلاق توسط او جاری می شود. در صورت عدم حضور شوهر، با توجه به این که وکالت در طلاق وجود دارد، سردفتر ازدواج و طلاق با دستور دادگاه و به نمایندگی از شوهر صیغه طلاق را جاری می کند.
اقدامات دادگاه خانواده در خصوص وکالت در طلاق
هنگامی که زوجه وکالت در طلاق دارد، می تواند برای طلاق گرفتن به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست طلاق را تقدیم کند. دادگاه خانواده مکلف است هنگام تصمیم گیری در خصوص طلاق زوجین، در مورد سایر حقوق و تعهدات مالی و غیر مالی زوجین نیز تعیین تکلیف کند. در نتیجه دادگاه باید هنگام صدور حکم طلاق در مورد مهریه زوجه و نحوه پرداخت آن، نفقه زوجه، حضانت فرزندان مشترک و نحوه ملاقات با آنان و … تصمیم گیری کند. چنانچه شوهر به دلایلی مثل غیبت، بیماری، حبس و … در شهر محل تشکیل دادگاه حاضر نباشد نیز زوجه می تواند دعوای طلاق را بر علیه او اقامه کند. در این صورت نیز سردفتر ثبت اسناد رسمی به نمایندگی از شوهر، صیغه طلاق را جاری می کند. شخصی که وکالت در طلاق را به زوجه یا شخص ثالثی واگذار می کند، از نظر حقوقی باید عاقل باشد و قصد و اختیار داشته باشد.
