معاونت در اسید پاشی
معاونت در اسید پاشی همانند خود جرم اسید پاشی یکی از بدترین جرم هایی است که یک فرد در حق فرد دیگری مرتکب می شود. متأسفانه طی سال های اخیر افراد زیادی تحت عنوان معاون در این نوع جرم دستگیر و تحویل مراجع قانونی داده شده اند. از آنجا که اسید پاشی خود عملی مجرمانه و جزو بدترین جنایات به شمار می آید معاونت در آن نیز با شدیدترین مجازات ها از طرف قانون روبه رو می شود. در سال ۱۳۹۸ قانون تشدید مجازات اسید پاشی و حمایت از آسیب دیدگان به تصویب رسید و در همان قانون به طور مفصل به مجازات معاونت در این جرم پرداخته شد. در ادامه به بررسی کامل این نوع جرم و مجازات تعیین شده برای آن خواهیم پرداخت.
معاونت در اسید پاشی چیست؟
معاونت در اسید پاشی جرمی است که شخصی، شخص دیگری را به وسیله ترغیب و تشویق یا تهدید و یا تطمیع کردن به ارتکاب جرم مربوطه هدایت کند. بر اساس قانون تشدید مجازات اسیدپاشی، معاونت در این عمل وحشیانه جرم محسوب شده و مجازات سنگینی برای آن در نظر گرفته خواهد شد.
معاونت در اسید پاشی چگونه مشخص می شود؟
پیش از هر چیز باید گفت که معاونت در اسید پاشی جزو جرائم کیفری به شمار می آید. بنابراین گاهی اوقات بعد از فرا خواندن مجرم و مرتکب اصلی اسید پاشی به دادگاه شاکی از شخص دیگری تحت عنوان همکار و معاون مجرم شکایت می کند. البته ممکن است در متن دادخواست و شکایت نامه شاکی فاعل اصلی و معاون را تفکیک نکرده باشد. این حالت هیچ تأثیری در اصل موضوع ندارد. زیرا دادگاه و قانون‌گذار طی جلسات رسیدگی به پرونده به این موضوع رسیدگی کرده و بر اساس شواهد و قرائن فاعل و معاون را معرفی می کند.
مجازات معاونت در جرم اسید پاشی چیست؟
در قانون مجازات اسلامی مجازات سنگینی برای معاونت در اسید پاشی در نظر گرفته شده است. با این حال لازم به یادآوری است که مجازات معاونت در هر جرمی، بر اساس مجازات مجرم و مباشر اصلی تعیین می شود. بنابراین می توان مجازات شخصی که به معاونت در این جرم متهم شده است را این گونه بیان کرد.
در صورتی که مجازات قانونی مرتکب اصلی سلب حیات از فرد مورد بزه باشد، معاونت این جرم با مجازات حبس تعزیری درجه دو روبه رو خواهد شد. به این معنی که به ۱۵ تا ۲۵ سال حبس محکوم می شود.
در صورتی که مجازات قانونی مرتکب و فاعل اصلی جرم اسیدپاشی، قصاص و قطع عضو باشد. شخص معاون این جرم محکوم به حبس تعزیری درجه سه شده و ۱۰ تا ۱۵ سال زندان برای او در نظر گرفته می شود.
در صورتی که مجازات مرتکب و فاعل اصلی قصاص نباشد. به این معنی که بنا به دلایلی قصاص عضو یا نفس برای او در نظر گرفته نشود. معاون جرم اسید پاشی به یک درجه پایین تر و کم تر از مجازات تعزیری فاعل و مرتکب اصلی محکوم می شود.
مرجع رسیدگی به جرم معاونت در اسید پاشی
با توجه به شدت جرم و مجازات آن مرجع مصلح جهت رسیدگی به جرم معاونت در اسید پاشی تعیین می شود. به این معنی که هرچه تبعات بزه انجام شده شدید تر باشد و مجازات فاعل اصلی سنگین تر باشد دادگاه رسیدگی به این جرم مهم تر خواهد بود. بنابراین در همان دادگاهی که به جرم فاعل اصلی رسیدگی می شود به جرم انجام گرفته از سوی معاون نیز رسیدگی خواهد شد.
در صورتی که مجازات مرتکب اصلی جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی با میزان نصف دیه کامل و یا اعدام، قطع عضو و حبس ابد باشد، قطعاً مجازات معاون نیز سنگین خواهد بود. بنابراین مرجع صالح جهت رسیدگی به این جرم دادگاه کیفری یک است. حال اگر فاعل اصلی با چنین مجازاتی روبه رو نباشد قطعاً معاون جرم نیز به مجازات سبک تری محکوم می شود. بنابراین مرجع صالح برای رسیدگی به معاونت در این جرم دادگاه کیفری دو می باشد.
نحوه شکایت و رسیدگی به جرم معاونت در اسیدپاشی
جهت شکایت از شخصی که به معاونت در اسید پاشی متهم است باید ابتدا دادخواستی را تنظیم کرده و به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع داد. بعد از دریافت دادخواست از سوی دادسرا، پرونده ای در همین رابطه تشکیل شده و از سوی مقام قضایی دادسرا مورد بررسی قرار می گیرد. سپس تحقیقات مقدماتی آغاز شده و دادستان کیفرخواست را صادر می کند. در مرحله بعدی پرونده مربوطه به دادگاه ارجاع داده می شود. سپس دادگاه کیفری محل وقوع جرم جهت رسیدگی به جرم معاونت تشکیل می شود.
چه کسانی به معاونت در جرم اسید پاشی متهم می شوند؟
بر اساس مواد قانونی مجازات اسلامی معاونت در اسید پاشی شامل سه حالت می شود. نخست آنکه هر کس شخصی را تشویق، تهدید، تطمیع، یا تحریک به انجام پاشیدن اسید به منظور آسیب رساندن به فرد دیگری کند معاون این جرم به شمار می آید. همچنین اگر شخصی به وسیله دسیسه چینی و یا فریب دیگری و یا با متوسل شدن به قدرت خود از دیگری در جهت انجام این جرم سوءاستفاده کند نیز به معاونت متهم است. در حالت دوم هر کس که مقدمات و وسایل و ابزارهای اسید پاشی را برای مرتکب اصلی آماده کند معاون این جرم شناخته می شود. در نهایت نیز هر شخصی که امکان انجام اسید پاشی را برای فاعل اصلی آسان کند متهم به معاونت در این جرم خواهد بود.
نکته مهم درباره معاونت در اسیدپاشی
برای تحقق جرم معاونت در اسید پاشی تقدم یا اقتران زمانی و وحدت قصد میان رفتار مرتکب اصلی جرم و شخص معاون شرط است. در صورتی که فاعل اصلی جرم اسید پاشی جرمی شدیدتر از قصد و خواسته معاون را مرتکب شود، معاون به مجازات کم تری محکوم می شود.
تفاوت شریک جرم اسید پاشی با جرم معاونت در اسید پاشی
تفاوت بارز و مهمی میان معاونت در اسید پاشی با شریک جرم وجود دارد. مهم ترین تفاوت عدم حضور معاون در عملیات اجرایی جرم اسید پاشی است. در حالی که شریک جرم مستقیماً وارد این عملیات شده و بخشی از عمل را بر عهده گرفته است. بنابراین ملاک اصلی جهت تشخیص جرم معاونت نحوه کمک رسانی فرد به فاعل اصلی است. همچنین معاونت زمانی اتفاق می افتد که عمل انجام شده به عنوان جرم اسید پاشی تعریف نشده باشد. لازم به ذکر است هر نوع آسان کاری در این جرم معاونت به شمار نمی آید. زیرا ممکن است آسان کاری و فراهم کردن مقدمات کار در عملیات اجرایی داخل شده باشد. در این حالت فرد دیگر معاون نیست بلکه به عنوان مباشر در دادگاه محکوم می شود.
چه زمانی رفتار شخص معاونت در جرم اسید پاشی محسوب می شود؟
معاونت در اسید پاشی زمانی به عنوان جرم شناخته می شود که اولاً جرمی اتفاق افتاده باشد. دوما رفتار مباشر جرم تلقی شود. بنابراین با توجه به معنی معاونت در صورتی که فاعل اصلی و مباشر جرمی مرتکب نشده باشند. رفتار و عمل شخص یاری دهنده نیز معاونت در جرم به شمار نمی آید.
